Transparant én energieneutraal

Transparant én energieneutraal

Voor EcoParkHof in Almere Oosterwold ontwierp architect Jos Abbo 28 energieneutrale woningen op basis van een duurzaam bouwconcept. 

Samen met de bewoners. Voor de architect schuilt de duurzaamheid van dit project van collectief particulier opdrachtgeverschap (cpo) niet alleen in ecologische factoren. Ook de economie telt. De woningen zijn vrij indeelbaar en opgetrokken uit onderhoudsarme materialen. Voor de glazen gevels koos Abbo Aluk Venta kozijnen met triple glas. U-waar

Duurzaamheid troef in EcoParkHof. De 28 woningen aan de rand van Almere zijn energieneutraal, dankzij energiepalen, PV, triple glas. Maar de duurzaamheid gaat verder. Ecoparkhof is gebouwd en ontwikkeld in collectief particulier opdrachtgeverschap (cpo). Door bewoners die een zelfvoorzienende gemeenschap willen opbouwen met een modern naboarschap als fundament. De helft van de tuinen is collectief bezit en wordt gebruikt voor gezamenlijke stadslandbouw.
Het duurzame profiel van EcoParkHof past naadloos bij de locatie van de nieuwe woonwijk. EcoParkHof staat in het groen van de wijk Oosterwold. Dit stuk Flevopolder werd door de gemeente Almere aangewezen als vrijplaats voor ontwikkeling-van-onderop. Wie hier wil wonen, werken en bouwen, kan in alle vrijheid zijn gang gaan. De gemeente schrijft beperkt voor – bewoners bouwen naar eigen inzicht en richten groen en infra zelf in op basis van een aantal richtlijnen. Zo gezien is Oosterwold een logisch vervolg op het experiment dat Almere in het Homeruskwartier aanging met particulier en collectief particulier opdrachtgeverschap.

Geen geitenwollen sokken
Voor wie bij dat alles visioenen krijgt van geitenwollen sokken: de groene signatuur van EcoParkHof mondde hier niet uit in wonen onder sedumdaken of earthships uit oud glas en autobanden. Stedenbouw en architectuur in Ecoparkhof zijn strak, modern en zakelijk. De rechte lijn is de norm. Het vierkante bouwgebied is symmetrisch verkaveld, de woningen ogen als modernistische kubussen, met platte daken en veel glas. Slechts een enkeling was hier zo frivool om zijn woning een paar graden te draaien en anders te oriënteren dan de rest. 
Ontwikkelend architect Jos Abbo zocht voor EcoParkhof een concept voor een herhaalbare nul-op-de-meterwoning. Abbo kwam uit op een compacte, vrij overspannen en modulaire basiswoning van 160 vierkante meter BVO. Het is de basismodule voor alle 28 woningen op EcoParkhof: “Deze module is ontstaan vanuit mijn eigen woonervaringen. In mijn optiek is een ideale woning vrij indeelbaar, met een open architectuur, vierkant en met veel glas. Dankzij de gesloten zijgevels en de compleet beglaasde voor- en achtergevel is deze module op elke denkbare kavel goed te oriënteren en kan op verschillende manieren geschakeld worden tot een grotere woning.” 

Energiepalen
De modulaire EcoParkHof-woningen zijn nul-op-de-meter. Dat danken ze onder andere aan energiepalen van IJB/Geothermica. Jos Abbo: “Uit onderzoek bleek dat de noodzakelijke overlengte van de heipalen goed te combineren was met energiepalen. We hebben in de woningen vloerverwarming, aangesloten op een bodem-warmtewisselaar, zodat de woningen comfortabel en energiezuinig kunnen worden verwarmd zonder radiatoren. De woningen zijn voorzien van een mechanisch ventilatiesysteem met een energiebesparende warmtewisselaar.” Op de daken zijn PV-panelen gemonteerd en collectoren voor warmwater.

Triple glas en aluminium
Jos Abbo noemt de combinatie van transparantie en energieneutraal wonen een bijzonder aspect van de woningen in EcoParkHof: “Het vele glas is natuurlijk een uitdaging bij energieneutraal bouwen.” Veel glas is hier een understatement: rondom zijn de gevels voor 60 procent beglaasd. Abbo: “We hebben in de voor- en achtergevel gekozen voor triple glas. De triple beglazing biedt comfort op gebied van warmte- en koude-isolatie, maar ook wat betreft lucht- en geluidisolatie.”
Het triple glas is in EcoParkHof gecombineerd met Aluk Venta aluminium kozijnen, in de constellatie met driedubbel glas goed voor een U-waarde van 0,8. Abbo: “Die U-waarde dankt het kozijnsysteem ook aan de andere isolatoren, middendichting en de isolatiematerialen die worden toegepast. Je merkt het als je binnen staat: het aluminium voelt niet koud aan. Bovendien is de productie van dit systeem anders; de verwerker krijgt het als compleet systeem voorbewerkt aangeleverd.”

“Het bouwconcept voor EcoParkHof draait om een goede energieprestatie bij een grote transparantie van de architectuur, gekoppeld aan minimaal onderhoud, een lange levensduur en flexibele plattegronden. Daar zit de duurzaamheid”

Onderhoudsarm
Abbo koos voor het EcoParkHof aluminium puien vanwege het geringe onderhoud dat ze vergen en omwille van de esthetiek: “Duurzaamheid draait in mijn definitie ook om een reductie van het onderhoud. Aluminium puien zijn onderhoudsarm. Deze leverancier bood bovendien een heel vlak systeem, dat goed past in de architectuur van het bouwconcept.”

De 28 EcoParkHof-woningen hebben twaalf meter lange aluminium puien met om de meter een stijl. Abbo: “Binnen de vrij indeelbare plattegrond wilden sommige mensen slapen aan de glazen gevel. Er is gekozen voor mechanische ventilatie, de ramen hoeven niet open. Om de mensen te bedienen die dat toch wilden, hebben wij gekozen voor open raampartijen met een logische maat – dat bleek één bij één meter te zijn. Zo ontstond in die twaalf meter lange pui het stramien met om de meter een stijl. Daarbinnen konden de bewoners vrij kiezen waar ze de te openen ramen wilden hebben. Aluk bood destijds nieuwe oplossingen waarmee we dat allemaal konden realiseren: een goede U-waarde, de ramen in het puivlak gehouden en verdekt liggend beslag. En Aluk leverde een matte lak, destijds ook dankzij een nieuwe techniek.” De puien zijn in alle opzichten met oog voor detail ontworpen, aldus Abbo: “We hebben geen aluminiumkleurige glas-afstandhouders maar zwarte. Dat zorgt voor een betere warmteabsorptie en is esthetisch fraaier.”

Opgeleverd
De woningen van EcoParkHof zijn in november 2016 opgeleverd. Het project heeft inmiddels een vervolg gekregen in de plannen EcoMeerHof en EcoBoomHof. Ook daar wordt modulair gebouwd, met als ingrediënten opnieuw cpo en energieneutraal. Deze projecten zitten in de aanbestedingsfase. Een derde vervolgproject is ondertussen opgestart: EcoVeldlaan.

Voet aan de grond
Conceptueel bouwen krijgt almaar meer voet aan de grond, zo lijkt het. Steeds meer consortiums bedienen de markt met concepten voor renovatie en nieuwbouw. Platform31 kon er jaren terug al een hele brochure mee vullen. Reden voor Raam en Deur om in deze serie een aantal concepten tegen het licht te houden en te kijken naar de rol van gevelbouwers en de raam- en deurenbranche in deze nieuwe manier van bouwen. Dit keer het door architect Jos Abbo ontwikkelde bouwconcept voor EcoparkHof in Almere Oosterwold.

Samen
EcoParkHof, dat staat voor Ecologisch en Economisch wonen in een Parkachtige en Hoffelijke omgeving, draait volgens projectarchitect Jos Abbo om “samen met en voor elkaar: duurzaam bouwen, produceren en wonen”. EcoParkHof is een initiatief van de deskundigen binnen de stichting die al eerder het project WonenPlus in Almere-Poort realiseerde. De stichting nam Abbo als architect en projectbegeleider in de arm, bijgestaan door een constructeur/bouwkundig adviseur.

Modulair
Op het EcoParkHof-terrein staan compacte basiswoningen van 160 vierkante meter BVO. Sommige bewoners kozen voor partiële toevoegingen van 40 vierkante meter, gestapeld of geschakeld. Ook dat kan binnen Jos Abbo’s concept. Daarnaast zijn op EcoParkHof woningen van 240 en 320 vierkante meter gebouwd, voor mensen met kantoor of bedrijf aan huis. De woning van 160 vierkante meter wordt door Abbo beschreven als ideale levensloopbestendige basiswoning met ruimte voor groei. Abbo: “In de videwoning kun je later ook nog een of twee extra tussenvloeren plaatsen, waardoor je twee tot vier slaapkamers kunt realiseren.”

Duurzaam
Volgens ontwikkelend projectarchitect Jos Abbo draait het in het bouwconcept voor EcoParkHof om een goede energieprestatie bij een grote transparantie van de architectuur, gekoppeld aan eenvoud en minimaal onderhoud: “Daar zit de duurzaamheid. Plus in de lange levensduur en in de flexibele plattegronden.”
Duurzaamheid heeft voor Jos Abbo niet alleen een ecologische component. Het draait ook om economie, aldus de architect. Dat verklaart de materiaalkeuze in de woningen. De woningen hebben een betoncasco. Dat maakt niet alleen grote overspanningen mogelijk, maar is ook onderhoudsarm en biedt mogelijkheden voor warmteaccumulatie. Hout is in dit project als gevelbekleding toegepast, de bewoners konden ook kiezen uit een gevelbekleding van cortenstaal, stuc of steenstrips. Voor het dak zijn kanaalplaten gebruikt met een maximale overspanning in de woningen. Jos Abbo: “Kortom: een eenvoudige woning, sober en efficiënt.”
 

Projectgegevens
Opdrachtgever Stichting EcoParkHof, Almere
Ontwerp Eco architectuur b.v., Almere 
Projectarchitect Jos Abbo
Aannemer Bouwbedrijf Noordersluis, Lelystad
Kozijnen Aluk

Tekst Hans Fuchs Beeld Jos Abbo Architekt BNA, Almere

Neem hier een abonnement op Raam en Deur, ontvang het blad 6 x per jaar en blijf als eerste op de hoogte van al het nieuws.

Hier uw advertentie?
Bel +31 (0)73 503 35 44.