__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Raam en Deur editie 4-2023

Rookdoorlatendheid deuren: Sa3 of Sa4?

Sinds dit voorjaar vervangt de update van de classificatienorm EN 13501-2:2023 de versie uit 2016. Deze norm heet ‘Brandclassificatie van bouwproducten en bouwdelen’, maar omvat ook de rookprestaties van deur-kozijncombinaties. Ineens zijn er ook twee nieuwe classificaties in het leven geroepen – bij rookwerende deursets wordt de Sa-classificatie vervangen door Sa3 of Sa4. De komende jaren zullen er dus ‘oude’ en ‘nieuwe’ classificatierapporten rondgaan en dat is soms lastig.

Sinds 1 juli 2021 geeft het Bouwbesluit bij een aantal situaties, waaronder nieuwbouw, via de NEN 6075 de verplichting om de rookwerendheid van de complete scheiding uit te drukken in de klassen Ra en R200. Neem een gangwand in. Er zit een deur in en boven het plafond zitten vaak doorvoeringen, bijvoorbeeld ventilatiekanalen en kabels. In de aansluiting van de wand op de constructies zitten naden. De rookwerendheid van deze ‘scheidende constructie’ hangt af van de lekkage van de deur, de doorvoeringen, de naden en natuurlijk de wand zelf. NEN 6075 geeft voor elk type component aan hoe de lekkage, de rookdoorlatendheid, moet worden bepaald – in Sa of S200.
De NEN 6075 verwijst voor deursets naar de Europese testmethode EN 1634-3. Zoals bekend bestaat het toepassingsgebied uit een ‘direct’ en een ‘uitgebreid’ deel. Het eerste is omschreven in de testnorm (EN 1634-3) en krijg je ‘gratis’ bij een test, het tweede kan door een lab aanvullend worden opgesteld aan de hand van de daarvoor beschikbare ‘exap-norm’. Voor rookwerende deursets is dat EN 15269-20.
Dus de prestaties van een rookwerende deurset wordt omschreven met een classificatie volgens EN 13501-2. Het rapport voor deze classificatie omschrijft precies het toepassingsgebied. In welke richting is de constructie rookwerend, hoe groot mag het deurblad zijn, welk hang-en-sluitwerk is toegestaan? En dus sinds de nieuwe EN 13501-2:2023 naast S200 ook Sa3 of Sa4.
Tijdens de kouderooktest is het volgens EN 1634-3 toegestaan de ondernaad al dan niet af te plakken, dat is de keus van de producent. Dit afplakken had in het verleden weinig invloed op het eindresultaat – de classificatie was altijd Sa. Maar de aangepaste classificaties hebben grote gevolgen: bij Sa3 mag de ondernaad van de deur tijdens de test zijn afgeplakt en bij Sa4 niet. Daardoor is Sa4 automatisch ook Sa3!

Vaak is er bij binnendeuren die alleen worden toegepast om koude rook tegen te houden geen voorziening zoals een valdorpel aanwezig, daardoor werd de ondernaad van de deur meestal afgeplakt voor de test. Als je dat nu zou moeten classificeren kom je uit op Sa3. Er vindt een revisie plaats van de NEN 6075, in die norm wordt voor deursets verwezen naar de nieuwste EN 13501-2:2023. Mocht Nederland via de NEN 6075 kiezen voor aansturing van Sa4, dan heeft dat dus aanzienlijke consequenties, met name voor binnendeurproducten.

De ‘oude’ classificaties volgens EN 13501-2:2016 blijven geldig en je moet dus goed controleren hoe er getest is en nagaan wat je daar straks volgens de NEN 6075 van moet vinden.

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Raam en Deur editie 3-2023

Een tijd van komen en gaan

Best spannend maar daar is ie dan! Mijn eerste column, meteen eentje met een prikkelende titel. Die klinkt misschien negatief maar zo is het zeker niet bedoeld. Mijn voorganger als columnist, mijn gewaardeerde collega en vakgenoot Jacques Mertens, is aan zijn welverdiende pensioen begonnen. Verder uitstellen van de overdracht van de column kan niet meer en vanaf heden zal ik jullie voorzien van de up-and-downs van het testwerk in de laboratoria van Peutz.

Jacques trad in 1985 in dienst van Peutz en is (mede) grondlegger van meerdere van onze laboratoria, waaronder ons Laboratorium voor Brandbeveiligheid. Sinds de opening van het ‘brandlab’ was hij fulltime betrokken en zijn DNA is tot in de haarvaten van onze organisatiestructuur verweven. Ik durf wel te stellen dat we zonder zijn kennis, doorzettingsvermogen en eigenwijsheid niet toe waren geweest aan ons derde onderkomen. Voor de mensen die het niet weten: tot 2013 brandlab 1.0 in Roermond, tot 2023 brandlab 2.0 in Molenhoek en vanaf 2023 brandlab 3.0 in Haps. Er lijkt wel een patroon in te zitten, ik ben benieuwd waar we in 2033 staan.

Ruim twee jaar geleden nam ik het stokje over als hoofd Laboratorium voor Brandveiligheid. Een hele mond vol, maar gelukkig klinkt het formeler dan het is. Het kenmerk van de DNA-structuur van Jacques is dat we binnen het laboratorium informeel met elkaar omgaan en de ontwikkeling van het brandlab is een teamprestatie. De deuren van onze kantoortjes staan altijd open, die zonder drangers in ieder geval. Je zit langer met collega’s op kantoor dan met je partner op de bank dus een leuke werksfeer is superbelangrijk. Ik ben zelf nog regelmatig direct betrokken bij de testen: een lekker labdagje, laptop dicht, telefoon op stil en handen uit de mouwen. Als de klant een goed testresultaat heeft behaald, zijn dat de dagen die de meeste voldoening geven. Ik weet niet of ik reclame mag maken in deze column, maar kijk eens op www.werkenbijpeutz.nl voor de leuke vacatures in ons hechte team.

Maar terug naar de techniek en de ervaring uit het brandlab. Daarvoor heb in de volgende editie van Raam en Deur al meteen een interessant en bovenal belangrijk onderwerp te bespreken. De rookdoorlatendheid van deuren en ramen, zoals jullie weten middels het Europese classificatiesysteem EN 13501-2 aangeduid als Sa/S200. Waarbij Sa de weerstand tegen ‘koude rook’ (a van ambient) omschrijft en de S200 de weerstand tegen ‘middelwarme rook’ (200 graden Celsius). Tijdens de kouderooktest was het toegestaan de ondernaad af te plakken – de ondernaad wordt dus niet meegenomen in de test. In de nieuwe update van de classificatienorm EN 13501-2:2023 zijn er nu ineens twee nieuwe classificaties in het leven geroepen: Sa3 en Sa4. Hierbij is Sa3 de optie met een afgeplakte ondernaad en Sa4 de optie waarbij de ondernaad door de deur wordt afgedicht, bijvoorbeeld door een valdorpel. De ‘oude’ Sa is dus de ‘nieuwe’ Sa3. De consequenties daarvan zijn een mooi onderwerp voor de volgende column.