Gevel 2016 toont kansen die slim gebruik van daglicht de bouwkolom biedt

Gevel 2016 toont kansen die slim gebruik van daglicht de bouwkolom biedt

Daglicht als driver achter een energieneutraal en gezond gebouw

Daglicht laat ons beter presteren, houdt ons gezonder, stimuleert de verkopen in winkels en kan de EPC-waarde van een gebouw verhogen. Waarom gebruiken we het daglicht dat via de gevel binnenvalt dan zo weinig in Nederland? Gevel 2016 stelt de kansen die daglicht biedt in een ander daglicht, namelijk de bijdrage aan de energieneutrale woning.

Eigenlijk gaan we vreemd om met het fenomeen daglicht. “We zijn bang voor de zon, terwijl we zonlicht juist moeten toelaten om de warmte en het licht op te vangen en te gebruiken”, zegt Lars Courage, voorzitter van stichting Living Daylights (www.livingdaylights.nl). De stichting, een warm pleitbezorger van daglicht in gebouwen, is een van de partijen die op Gevel 2016 (27-29 januari 2016 in Ahoy Rotterdam) laat zien hoe je met moderne technieken zodanig kunt bouwen dat het daglicht optimaal wordt benut. Want anno 2015 bouwen we eigenlijk nog zoals in de middeleeuwen. Courage: “Het bouwbesluit schrijft als wettelijk minimum voor utiliteit 2,5 procent glasoppervlakte voor van de vloeroppervlakte. De wetgever heeft in dat opzicht het daglicht nog niet echt gezien en ziet kennelijk graag dat we werken in ‘kastelen met schietgaten als daglichtopeningen’. Gezond is het niet. De balans is echt zoek hier.”

Winst op veel vlakken
Als je slim gebruik maakt van het zonlicht dat via de gevel binnenvalt, kun je op veel vlakken winst boeken, zegt ook Martin Straver, branchemanager Romazo, de branchevereniging voor zonweringsbedrijven. De sector spreekt overigens liever over gecontroleerde zonregulering, want daar gaat het om. Een recente studie door Paul Settels (ING bank) wijst uit dat in Nederland elk jaar een substantieel productiviteitsverlies per kantoormedewerker ontstaat door slechte zonwering. Slim combineren van zonweringssystemen levert in een tussenwoning tot 17% energiebesparing en in een appartement tot 29% besparing op, aldus een ander onderzoek door TNO.

Beter presteren, hogere retailverkopen
De European Solar Shading Organisation, de Europese koepel, heeft onlangs de vele voordelen ook nog eens samengebundeld in een position paper. Als je zonlicht goed reguleert, verbetert de energieprestatie van het gebouw en verbetert het binnenklimaat. In winkels met veel daglicht liggen bijvoorbeeld de verkopen 15-40% hoger. In een kantooromgeving met voldoende daglicht presteren medewerkers 18% beter. En kijk je naar de energieprestatie van een gebouw, dan zorgt dynamische zonregulering in gebouwen met airco voor een vermindering van het energieverbruik met 36%.

De Europese organisatie komt dan ook tot de conclusie dat dynamische zonregulering een wezenlijke bijdrage kan leveren aan de EU-doelstellingen om de CO2-footprint van een gebouw tegen 2030 met 40% te verkleinen. “Daarvoor moet je zowel aan de binnen- als de buitenzijde zonwering toepassen”, licht Martin Straver toe. Aan de buitenkant met reflecterende en absorberende oppervlakken om in de zomer de straling die voor warmte zorgt buiten te houden; in de winter aan de binnenzijde lichtwering om het licht te filteren maar de straling, 700W per m2 glasoppervlak, juist binnen te laten. Om de selectie voor de eindgebruiker te vereenvoudigen, heeft Romazo het HR en HR+ certificaat voor zonwering geïntroduceerd, dat de prestaties van een zonwering in één oogopslag duidelijk maakt.

Ondergeschoven kindje
In Nederland is zonwering een ondergeschoven kindje. Architecten houden er amper rekening mee. “Als je in het ontwerp geen zonwering toepast, breng dan op zijn minst bevestigingspunten aan zodat de eigenaar de zonwering naderhand nog wel kan aanbrengen”, zegt Martin Straver. Waarom het onderwerp zonregulering in Nederland, in tegenstelling tot andere landen, geen aandacht krijgt, is vooral een kwestie van onbekend maakt onbemind. Ook Lars Courage van Living Daylights noemt gebrek aan kennis een van de belemmeringen, naast verouderde regelgeving zoals het Bouwbesluit. “Omdat er weinig kennis is over de effecten van daglicht, houdt men zich aan het Bouwbesluit. En die regelgeving is bedroevend.”

Slim reflectiesysteem
Bij Living Daylights merkt men wel een geleidelijke kentering, mede ingegeven door het feit dat moderne technieken voor een efficiënt gebruik van daglicht zorgen. Een van deze innovatiesystemen komt van SolarSwing, een Delftse start-up die meedoet aan Gevel 2016. Sam Kin heeft een dynamische zonwering ontwikkeld die diffuus licht wèl doorlaat maar het felle, storende zonlicht buiten houdt. Het systeem - binnenzonwering die onder de merknaam Kindow vermarkt wordt - werkt volledig geautomatiseerd. Hij noemt het een geïntegreerd zonvolgsysteem. De verticale lamellen draaien elke vier minuten een klein beetje zodat ze de hele dag door loodrecht op het invallend zonlicht staan, zomer en winter.

Sam Kin: “De Kindow zorgt ervoor dat je 10 keer meer daglicht binnenlaat, maar de straling die voor de warmte zorgt juist buiten houdt. Tegelijkertijd blijf je zicht houden van binnen naar buiten.” De start-up heeft een eerste pilotproject gedaan in Gouda, waar een gevel van 80 m2 werd voorzien van het dynamisch systeem. Op basis hiervan is de tweede versie ontwikkeld die nu beschikbaar is voor grotere projecten.

Over twee jaar komt SolarSwing met het Energy systeem op de markt. Dit is een zonregulering die geïntegreerd wordt in een glazen gevel en waarin hoogrendement PV-cellen (40% rendement ten opzichte van 18% bij de standaard zonnecellen) worden toegepast. “Daarmee kunnen we gebouwen energieneutraal maken, wat in 2020 moet, omdat we met de gevel energie gaan opwekken”, vertelt Kin over deze ontwikkeling.

Gevelinnovaties die de wereld veranderen

Sam Kin is overtuigd dat dynamische zonwering die energie opwekt over enkele jaren standaard wordt in Nederland en daarbuiten. TNO heeft onlangs in een onderzoek in opdracht van Romazo nog eens bevestigd dat de EPC waarde van een tussenwoning kan verbeteren met 0,05 punten en voor een appartement zelfs met 0,06 punten. Lars Courage spreekt over gevelinnovaties die er aan komen die de wereld gaan veranderen. De gevel als energieproducent die tegelijk voor een gezond binnenklimaat zorgt.

Wie er meer over wil weten, kan tijdens Gevel 2016 terecht in het Daglichtcafé op 28 januari 2016 (17.00 - 19.00 uur). Hierin pitchen start ups en gevestigde bedrijven hun innovatieve producten. Op 28 januari zijn er gedurende de hele dag in het Geveltheater presentaties over het thema energy en healthy. Meer informatie: www.gevel-online.nl

Hier uw advertentie?
Bel +31 (0)73 503 35 44.