Genomineerden Beste PKVW project
Jury bezoekt Genomineerden Beste PKVW project
Kritische blik op inbraakwering wijk, complex en woning
In de voorbereiding op de Veilig Wonen Dag op 29 juni is de jury van de PKVW-prijzen druk met de jurering van de genomineerde producten, PKVW-bedrijven en projecten. Om een goed oordeel over die laatste categorie te kunnen vellen, nemen de juryleden, verdeeld over twee dagen, ter plaatse een kijkje. De redactie van Raam en Deur mocht daarbij aanwezig zijn.
Op de eerste jurydag staan Maastricht en Veenendaal op de agenda. De leden van de jury worden ’s ochtends bij woningcorporatie Servatius Wonen en Vastgoed in de hoofdstad van Limburg ontvangen. Gastheren Jean van Helden, senior projectleider van Servatius en Cor van Koert, vaste PKVW-bouwplanadviseur van Servatius presenteren daar de veelomvattende activiteiten van de woningcorporatie op het gebied van het Politiekeurmerk Veilig Wonen.
Terwijl Sybren van der Velden Walda op de achtergrond een praatje maakt met een buurtbewoner, bespreken Royers, Van Koert en Van Helden de maatregelen die zijn genomen om de wijk op PKVW-niveau te krijgen.
Juryleden
Als de jury, die wordt gevormd door voorzitter Sybren van der Velden Walda, Landelijk Projectleider Woninginbraak, Heling, Senioren & Veiligheid van de Nationale Politie, Hans Schelvis, adviseur van het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CVV), Koos Royers, zelfstandig adviseur vastgoed en onderhoud management en voorheen werkzaam als Hoofd Realisatie bij woningcorporatie Staedion in Den Haag en Sophie de Clercq, secretaris van de jury en projectleider van de Veilig Wonen Dag, compleet is, en is voorzien van een stuk Limburgse vlaai, introduceert Jean van Helden zichzelf en Cor van Koert.
Woningbezit op PKVW-niveau
Als senior projectleider houdt Van Helden zich binnen Servatius vooral bezig met sloop- en nieuwbouwprojecten. “We hebben in 2016 als corporatie gesteld dat we naar een situatie toe willen waarin ons totale woningbezit van ruim 11.000 woningen PKVW-gecertificeerd is of op PKVW-niveau beveiligd is. Nieuwbouw èn bestaande bouw. Dus ook bij renovatieprojecten is PKVW een belangrijk uitgangspunt. Tot nu toe zijn er zo’n 1.400 bestaande woningen PKVW gecertificeerd en lopen er circa 400 woningen in de drie projecten. Niet overal komt een nieuwe keuken of badkamer, maar PKVW komt er wel ”, licht Van Helden toe. Bij al die projecten doet de corporatie een beroep op Securikoers, het PKVW-bedrijf van Van Koert. “Dat betekent dat ik bij nieuwbouwprojecten al vanaf de tekenfase controleer en adviseer en vaak ook tijdens de uitvoering meekijk tot aan de uiteindelijke inspectie en certificering aan toe”, aldus Van Koert.
Nieuwbouwprojecten
Aan de hand van een plattegrond van Maastricht toont Van Koert de juryleden de locaties waar Servatius sinds 2017 en 2018 renovatie- en nieuwbouwprojecten heeft uitgevoerd en dus aan inbraakpreventie in woningen, complexen en wijken heeft gewerkt of nog werkt. Daaronder ook de 87 nieuwbouwwoningen in de Tillystraat. Van Koert: “Die woningen zijn opgeleverd en PKVW-gereed, alleen de certificering laat nog op zich wachten omdat we op complexniveau met een uitdaging zitten.”
De deur naar een houten fietsenberging op het plein voor de woningen blijkt die uitdaging te zijn. “Daarvoor moet een ander slot in de deur gezet worden en als het goed is, gebeurt dat op korte termijn.” Ook de zeven andere nieuwbouwprojecten worden kort besproken.
Trots van Maastricht
Voor één daarvan vraagt Van Koert extra aandacht. “Dat is de Groene Loper, toch wel de trots van Maastricht. Het dak van de tunnel van de A2 die dwars door de stad loopt. Over de hele lengte van die tunnel is een groene laan aangelegd met centraal in het midden een laan voor fietsers en voetgangers. Daarnaast liggen de rijbanen voor autoverkeer en daaromheen worden ruim 1.100 woningen gebouwd. Servatius neemt daarvan 141 woningen voor haar rekening.” Met de Groene Loper maakt Van Koert een bruggetje naar de renovatieprojecten, want een belangrijke opdracht binnen dat project is het zorgen voor ‘fysieke en maatschappelijke verbinding met de aangrenzende oude wijken’. “De wijken waarin Servatius woningen bezit, zijn inmiddels of worden gerenoveerd en daarmee ook PKVW-gecertificeerd.”
Dispensatie
Vooral tijdens de bespreking van de bestaande wijken en complexen die op PKVW-niveau gebracht zijn en worden, wordt regelmatig gesproken over dispensaties die op sommige projecten worden verleend. Zoals in de wijk Blauwdorp waar bleek dat 50 woningen een tussendeur van de schuur naar de woning hadden.” Schuren en bergingen zijn volgens Schelvis een onderschat onderdeel in het inbraakwerend maken van woningen. “Terwijl steeds meer mensen daar hun dure scooter of elektrische fiets stallen.” Daarom vindt hij, en daarin staat hij niet alleen, dat alle bergingsdeuren in de bestaande bouw zouden moeten voldoen aan de inbraakwerendheidseisen. “Als er een directe verbinding tussen berging of schuur en het woonhuis is, is het wél verplicht.” Nadat uit onderzoek bleek dat de constructie van de tussendeur voldoende sterk was en er bij de woningen geen achterom aanwezig was, werd in dit geval dispensatie verleend.
Actief adviseren van bewoners
Hoewel woningen op PKVW-niveau brengen een grote en belangrijke stap is, zijn die woningen daarmee niet onbeperkt veilig tegen ongenode gasten. “Het gedrag van bewoners speelt een minstens zo grote rol, want als zij ramen of deuren niet afsluiten als ze weggaan, maak je de kans op een woninginbraak weer een stuk groter”, schetst Van der Velden Walda. “Dat klopt helemaal”, beamen Van Helden en Van Koert. “Daarom adviseren we bewoners ook heel actief en gericht wat ze wel en niet moeten doen als ze de woning verlaten, maar ook als ze thuis zijn. Niet al onze huurders zijn dagelijks met de veiligheid van hun woning bezig.”
PKVW in de bouwpraktijk
Zowel in nieuwbouw als renovatie blijkt de aandacht van partners in de keten voor de eisen van PKVW wel te verschillen. Van Koert: “Je bent in de uitvoering afhankelijk van de mensen die het werk uitvoeren. Als je te maken hebt met een uitvoerder die enthousiast over PKVW is, scheelt dat vaak enorm. Je weet dan dat er consequent aandacht is voor de maatregelen die genomen moeten worden.” Iets wat Royers nog uit zijn tijd bij Staedion herkent. “Vaak ontbreekt de binding met inbraakveiligheid en wordt het vooral als lastig ervaren. Terwijl het dat natuurlijk niet is.”
Deskundig oog
Na afloop van het gesprek gaat het gezelschap nog even langs de Tillystraat om te kijken of het nieuwe slot in de deur van de fietsenstalling al is geplaatst. Als de juryleden op het plein tussen de woningen rondlopen, blijkt meteen hun gerichte interesse in het keurmerk. Kritisch wordt gekeken naar zaken als straatverlichting en de verlichting bij de schuren aan de achterzijde van enkele woningen. “PKVW is meer dan de woning alleen, ook de directe omgeving speelt een belangrijke rol”, aldus Schelvis.
PKVW als standaard in Veenendaal-oost
De volgende halte voor de jury is Veenendaal. Daar worden in de nieuwbouwwijk Veenendaal-oost onder regie van het Ontwikkelingsbedrijf Veenendaal-oost (OVO) in totaal circa 3.200 woningen met bijbehorende voorzieningen gerealiseerd. Alle woningen zijn of worden voorzien van het PKVW-certificaat. “Wij zijn een publiek-private samenwerking (PPS) van de gemeente Veenendaal met een consortium van marktpartijen genaamd Grondexploitatie Quattro Veenendaal C.V. Quattro bestaat uit LATEI projectontwikkeling uit Amersfoort, Patrimonium woonservice en Van Elst Vastgoed, beide uit Veenendaal”, zegt Rien ter Burg, één van de procesmanagers van OVO.
Van rechts naar links: Koos Royers, Sybren van der Velden Walda, Hans Schelvis, Gerrit Enkelaar (deels achter arm) en Marcelino Levering (senior adviseur preventie woninginbraken / PKVW).
Zien en gezien worden
Samen met Sacha Berg, communicatieadviseur voor Veenendaal-oost, ontvangt Ter Burg de jury in het informatiecentrum bij de entree van de nieuwe woonwijk. Ook PKVW-bouwplanadviseur Gerrit Enkelaar van Enkabo is aanwezig. Hij is, als het om PKVW gaat, al vanaf het begin betrokken en door de jaren heen voor ontwikkelaars en bouwers een bekende geworden. “Door veel op de bouwplaats aanwezig te zijn, zie ik niet alleen veel, maar word ik ook gezien. Dat is belangrijk.”
Van toetsen tot en met certificeren
Ter Burg benadrukt dat de PKVW-certificering al uitgangspunt is geweest bij de eerder ontwikkelde woonwijk Dragonder-oost met een capaciteit van ongeveer 800 woningen en nu in Veenendaal-oost. “Alleen toetsen en niet of slechts gedeeltelijk uitvoeren was voor ons geen optie. Daarom hebben wij met elkaar afgesproken dat wij gaan voor keuring en certificering.” Dat OVO er het nodige aan gelegen is om de nieuwbouwwoningen PKVW-gecertificeerd te krijgen, blijkt wel uit het gegeven dat OVO niet alleen de kosten van het toetsen en keuren, maar ook de kosten van de certificering voor haar rekening neemt.
Het voordeel van de PPS
De PPS stelt OVO volgens Ter Burg in de gelegenheid het voldoen aan het PKVW in de goede zin van het woord aan ontwikkelaars en bouwers op te leggen. Op de keper beschouwd zijn we een private onderneming en wij mogen dit contractueel met hen overeenkomen.” Een voorwaarde die de gemeente Veenendaal publiekrechtelijk niet zomaar mag hanteren, weet Hans Schelvis. “Een vraag waar meer gemeenten tegenaan lopen. Mag je meer eisen dan in het Bouwbesluit is vastgelegd?” Ter Burg: “Door het PKVW als voorwaarde in de overeenkomsten met de uitvoerders op te nemen, hebben wij dit opgelost.”
Jarenlange samenwerking
De verschillende deelprojecten binnen Veenendaal-oost worden veelal met dezelfde partijen uitgevoerd. “Zij zijn op de hoogte van de PKVW-eisen en gaan daar in de regel goed mee om. Dat tijdens de bouw wordt gecontroleerd en dat de woningen bij oplevering worden gekeurd, helpt hierbij. Ook een zo nodig vasthoudend optreden van de bouwplanadviseur is van belang.”
Veiligheid op wijkniveau
Op de vraag van de jury of nog steeds de stelregel ‘alles of niets’ geldt, antwoordt Ter Burg bevestigend. “Bij de stedenbouwkundige planvorming al rekening houden met een veilige woonomgeving en van daaruit toewerken naar het PKVW op woning- en complexniveau geeft de meeste kans op succes.” Staand bij de maquette van de wijk geven Ter Burg en Berg tekst en uitleg over hoe de inrichting van de openbare ruimte bij kan dragen aan een sociaal veilige omgeving. Als vervolgens buiten ook een kijkje wordt genomen in een deel van de wijk dat nog in aanbouw is, blijkt dat er inderdaad veel aandacht is besteed aan goede zichtlijnen en doorkijkjes die de sociale controle verhogen.
6.500 studentenwoningen
Een week later reist de jury af naar Rotterdam voor een bezoek aan woningcorporatie Woonstad Rotterdam. Met het certificeren van 6.500 studentenwoningen heeft deze corporatie de derde nominatie voor het Beste PKVW-project in de wacht gesleept. Inkoper Corstiaan Duim en Yara van Camerijk, projectleider Techniek van Woonstad Rotterdam lichten het traject toe, samen met Jacqueline de Beer, eigenaar van Safe Beveiliging, de vaste PKVW-partner van de corporatie.
Corstiaan Duim (links) en Yara van Camerijk van Woonstad Rotterdam en Jacqueline de Beer (rechts) van Safe Beveiliging uit Barendrecht, de vaste PKVW-partner van de Rotterdamse corporatie.
Hercertificeren
Nadat Woonstad Rotterdam in 2006 en 2007 een deel van haar woningbezit PKVW-gecertificeerd had, was het tien jaar later tijd voor de hercertificering van die woningen en complexen. “We hebben toen beleid gemaakt op langjarige aandacht voor het Politiekeurmerk Veilig Wonen. Een plan voor tien jaar om zo de hercertificering van PKVW-certificaten te borgen. Tevens kijken we naar mogelijkheden voor de uitbreiding van het aantal woningen met PKVW-certificaat”, zegt Van Camerijk. Verspreid over Rotterdam heeft de corporatie 65.000 verhuureenheden in haar bezit. Van sociale en sociaal+ tot vrijesectorwoningen en van studentenhuisvesting tot bedrijfsruimten.
Wensen in plaats van eisen
Voor het tienjarenplan werd een aanbesteding gemaakt. “Daarin was niet alleen het PKVW een belangrijk speerpunt, we hebben ook goed naar de prijs-kwaliteitverhouding gekeken. Bij alles wat we doen geldt dat we ons beschikbare budget zo goed mogelijk willen uitnutten”, zegt Duim. Een belangrijke uitdaging binnen dit hele project vormen de bewoners. “Uiteindelijk zijn we mede van hen afhankelijk of we overal PKVW-certificering kunnen waarmaken of niet. Daar hebben we tijdens de aanbesteding ook veel aandacht aan besteed omdat we van onze partner in dit project hierin een actieve rol verwachten.”
Bekende gezichten
“Zeker voor het hercertificeren is het werk vaak niet ingewikkeld. Een nieuw slot plaatsen en zorgen voor een rookmelder op iedere verdieping zijn de voornaamste ingrepen. Maar de organisatie van het werk vraagt meer tijd en inzet”, zegt De Beer in aanvulling daarop. Safe Beveiliging uit Barendrecht kwam in de ogen van Woonstad Rotterdam destijds als beste uit de bus en is sindsdien vaste partner van de corporatie. In complexen en wijken waar woningen opnieuw gecertificeerd moeten worden, werkt Safe Beveiligingen met vaste medewerkers. “We zorgen dat zij bekende gezichten worden in zo’n straat of complex zodat ze makkelijker contact kunnen maken met de bewoners. Uiteindelijk willen we alle woningen in de straat of complex aanpakken, het liefst binnen een zo kort mogelijk tijdsbestek.”
Onder de deur
Voor het maken van de afspraken hebben de medewerkers van Safe Beveiliging inmiddels handigheid gekregen. De Beer: “Zo weten we dat een mail niet werkt, net als een briefje in de brievenbus. Zeker in complexen met postbussen buiten de woning, daar verdwijnt onze uitnodiging om een afspraak te maken vaak bij het oud papier. Maar wat we goed werkt is een briefje onder de deur door schuiven. Zo bereiken we veel mensen, hebben we de afgelopen jaren ontdekt.” Ook centrale terugkomavonden per complex zijn succesvol. “Dan komt een medewerker van ons een of twee avonden in een week langs. Meestal zijn de bewoners dan wel thuis en kunnen we ons werk doen. Zo kunnen we de planning vaak halen”, aldus De Beer, die toevoegt dat in 2021 de jaarplanning volledig is gehaald. Van Camerijk: “Door die avonden aan te kondigen op posters, die we op centrale plekken in de complexen ophangen, vergroten we het succes ervan.”
Bij mutatie naar PKVW
De komende jaren wil Woonstad Rotterdam 5.000 bestaande woningen PKVW gecertificeerd krijgen. Duim: “Dat doen we in ieder geval bij mutatie van een woning. Dan kun je eenvoudig de woning in en het werk organiseren.”
Binnen de nieuwbouwprojecten van Woonstad Rotterdam wordt vastgehouden aan de eisen die zijn vastgelegd in het Bouwbesluit. Van Camerijk: “Nog geen PKVW, maar we zijn binnen de corporatie wel actief met collega’s in gesprek om te zorgen dat we ook daar PKVW een standaard gaan maken.” Jury-voorzitter Van der Velden Walda ziet het als gemiste kans. “Het is jammer dat het nog niet in jullie nieuwbouw wordt meegenomen.”
Budget beschikbaar
De certificering van de studentenwoningen en de geborgde aandacht voor hercertificering zijn voor de jury reden om de corporatie te nomineren. Schelvis: “Daarin zijn jullie als corporatie wel uniek, dat kom ik bij jullie collega’s niet tegen.” Gevraagd naar de keuze van Woonstad Rotterdam om de studentenwoningen te certificeren, antwoordt Duim: “Er was budget voor en vaak zijn deze woningen geclusterd. Je kunt dan relatief snel meerdere woningen of een complex aanpakken.” Het jurybezoek wordt afgesloten in een studentwoning aan de Mathenesserlaan, waar de aanpassingen hebben geleid tot een PKVW-gecertificeerde woning.
Jurering
Vervolgens is het wachten voor de genomineerden tot 29 juni. Dan vindt de Veilig Wonen Dag plaats en worden de PKVW-prijzen bekend gemaakt. Daaronder ook die voor het Beste PKVW-project. In de tussentijd buigt de jury zich over de ingediende nominaties en de indrukken die zijn opgedaan tijdens de bezoeken.
Veilig Wonen Dag
Woensdag 29 juni 2022
9.30 – 16.00 uur
Hotel Van der Valk Utrecht
Deelname gratis
www.politiekeurmerk.nl/veilig-wonen-dag