Modulair maatwerk voor portieketagewoningen

Modulair maatwerk voor portieketagewoningen

Kun je woningen transformeren tot energieneutrale panden, nagenoeg zonder de woning te betreden? Het nieuwe concept 2nd Skin kiest bij het 'upgraden' van portieketagewoningen voor die strategie. Rollecate uit Staphorst levert de gevel waarop het concept stoelt.

Bij veel corporaties staat renoveren met minimale overlast voor de huurders hoog op het verlanglijstje, net als efficiënt verduurzamen van het corporatiebestand. Een concept dat die twee wensen adequaat weet te koppelen, kan rekenen op warme belangstelling van de volkshuisvesters. 
Het 2nd Skin concept, ontwikkeld met BAM Woningbouw Rotterdam als penvoerder, berust op precies dat idee; de gevels worden voorzien van een goed geïsoleerde tweede huid die drager is van installaties voor verwarming, ventilatie en warmtapwaterbereiding, samen met de portieken van de portieketage-blokken waar het renovatieconcept allereerst voor bedoeld is. 
Met die oplossing omzeilt 2nd Skin lastige ingrepen in de woningen zelf en voorkomt ruimteverlies in het interieur door de plaatsing van nieuwe installaties. Bijkomend voordeel: opdrachtgevers kunnen installaties bij ieder project naar wens en behoefte op maat in die tweede huid integreren. 
Jelle Dokter is namens Rollecate betrokken bij het 2nd Skin concept. De gevelbouwer uit Staphorst dacht en ontwikkelde mee aan de gevelelementen in het concept. Dokter: „Innovatief aan dit concept is dat we tijdens de uitvoering alleen in de woning komen om de bestaande kozijnen, ramen en deuren te verwijderen. De nieuwe doorzichtelementen zitten allemaal in de gevelelementen die we voor de bestaande woningen plaatsen.“

Mock up 
De oorsprong van het 2nd Skin concept ligt bij de Hogeschool Rotterdam en de TUDelft. Een TKI subsidie maakte het beide instellingen mogelijk om onderzoek te doen naar een concept voor portiekwoningen van voor 1970. Centrale onderzoeksvraag: hoe kunnen we dit type woningen energetisch renoveren, met de integrale installaties voor verwarming, warmtapwaterbereiding en ventilatie aan de buitenzijde? En dat met een betaalbare, industriële aanpak die ook voor bewoners acceptabel is en leidt tot een opschaling naar energieneutrale woningen en woningbouwcomplexen.
Hogeschool en TU benaderden BAM Woningbouw Rotterdam voor de slag naar de bouwpraktijk. Bij die verdere uitwerking was ook Eneco betrokken. Deelnemende bedrijven bij 2nd Skin zijn Spee architecten, DGMR Raadgevende Ingenieurs, Zehnder-JE Storkair en Rollecate. Het consortium bouwde een mock-up die binnenkort naar het Rotterdamse RDM-terrein verhuist. Jelle Dokter: „Er zijn momenteel met meerdere partijen gesprekken gaande om een grootschalige pilot in de praktijk op te starten.“  

Modulair maatwerk
De gevelelementen in het 2nd Skin concept bestaan uit lichtgewicht prefab modules die dankzij hun geringe gewicht zonder aanpassingen aan de constructie van de bestaande gevel of fundering kunnen worden geplaatst. Jelle Dokter: „Het prefab element aan de gevel is een sips-paneel met een forse isolatie tussen het paneel en de bestaande bouw. Het paneel wordt via ankers aan de betonranden van de portiekwoningen opgehangen aan de bestaande bouw.“ 
In het gevelelement kunnen kozijnen van aluminium of kunststof worden toegepast, afhankelijk van de gewenste uitstraling en het budget. Dokter: „Bij de aluminium kozijnen hebben we het dan over hoogwaardig geïsoleerde HI-producten. En gezien de doelstellingen is triple glas vereist. Dat glas halen we straks rechtstreeks bij één van de grote leveranciers; Pilkington, AGC, Saint Gobain, Scheuten of een andere glasproducent. Daarbij zoeken we in principe naar een projectongebonden samenwerking. We gaan niet per project opnieuw inkopen, waarschijnlijk.“
Jelle Dokter noemt het 2nd Skin concept een concept met een compleet product, aanpasbaar per bouwopgave: „Binnen het gebouwtype kunnen we hiermee alle variaties aan portiekwoningen aanpakken.“ Ook wat betreft de esthetiek: aan de buitenzijde kan men kiezen voor steenstrips of hout. En Dokter noemt ook PV als mogelijke optie voor de gevelbekleding.  
 

Nieuw verdienmodel
Meedraaien in een concept betekent volgens Jelle Dokter dat men ook een ander verdienmodel moet accepteren: „Met een klassiek marge op marge model prijs je jezelf uit de markt. Hier is een kostprijs vastgesteld en er is een verdeelsleutel.“ 
Dokter beklemtoont dat je als partij in een consortium bereid moet zijn tijd en energie te investeren in het voortraject: „Er zijn bij de ontwikkeling van het concept meerdere overleggen geweest, waarbij alle partijen brainstormden en mogelijkheden werden verkend.“ Tegelijkertijd is er veel vrijheid: „Als Rollecate hebben wij grotendeels de keuze wat betreft de in te zetten materialen, inclusief de aluminium c.q. kunststof ramen, verwoord in het tekenwerk en de bijbehorende detaillering. In principe is ons op basis van onze kennis op het gebied van elementengevels gevraagd gevelelementen te realiseren die behoudens de gewenste eisen ook verwerkbaar zijn in geval van montage en dergelijke. Gezien de wijze van montage moet in principe bovendien een soort 'voorraad' aan gevelelementen worden opgebouwd om stagnatie  tijdens de montage te voorkomen. Dat vereist naast een stuk logistiek dus ook de nodige opslagruimte.”
Dat bij dat alles ook een ondernemersrisico aanwezig is, bewijst de aanloopfase van 2nd Skin. Aanvankelijk stond een flinke 2nd Skin pilotrenovatie in een woonblok in Rotterdam-Zuid op de rol. Maar de pilot ketste uiteindelijk af – het consortium hoopt nu dat uit lopende gesprekken met andere partijen een nieuwe pilot voortvloeit.

Voet aan de grond
Conceptueel bouwen krijgt steeds meer voet aan de grond, zo lijkt het. Steeds meer consortiums bedienen de markt met concepten voor renovatie en nieuwbouw; Platform31 kon er jaren terug al een hele brochure mee vullen. Reden voor Raam en Deur om in een serie een aantal concepten tegen het licht te houden en te kijken naar de rol van gevelbouwers en de raam- en deurenbranche in deze nieuwe manier van bouwen. 

Installaties en leidingen in de schil
2ndSkin is in eerste instantie bedoeld voor de aanpak van portieketagewoningen van voor 1970. In Nederland staan meer dan een half miljoen van deze woningen. De installaties voor verwarming, ventilatie en warmtapwaterbereiding zitten in het 2nd Skin concept in de nieuwe schil en in het bestaande portiek. Ook het leidingwerk zit in de buitenschil. Installaties worden buiten de woning ondergebracht in een zogenaamde energiebox. Dat bespaart ruimte in de interieurs; de installaties snoepen in de woning geen vierkante meters weg. Onderhoud en vervanging kan worden uitgevoerd zonder de woning te betreden. De inbraakwerendheid voldoet aan Weerstandsklasse WK2. Ook maakt deze oplossing een andere exploitatie van de installatie mogelijk; financieren, huur of lease, buiten huur of stichtingskosten om. 

Hier uw advertentie?
Bel +31 (0)73 503 35 44.